Không chỉ là nơi tôn vinh tổ nghề, Lễ hội làng gốm Thanh Hàl còn là dịp để mọi thế hệ cùng nhau gìn giữ những giá trị lâu đời. Nếu bạn muốn khám phá sâu hơn về lễ hội giàu bản sắc này, đừng bỏ qua bài viết từ Hoi An Royal Beachfront Villas..
Nguồn gốc, ý nghĩa sự ra đời của lễ hội làng gốm Thanh Hà
Lễ hội làng gốm Thanh Hà bắt nguồn từ chính làng nghề truyền thống cùng tên, tọa lạc tại Hội An – nơi có lịch sử hơn 500 năm gắn liền với nghề làm gốm. Nghề gốm nơi đây được hình thành từ thế kỷ XVI – XVII, do những người thợ thủ công di cư từ các tỉnh Thanh Hóa, Nam Định, Hải Dương và Nghệ An mang theo nghề truyền thống đến lập nghiệp.
Nhờ vị trí địa lý thuận lợi và nhu cầu lớn về đồ gốm trong giai đoạn Hội An hưng thịnh với vai trò là thương cảng quốc tế (thế kỷ XVII – XVIII), làng nghề phát triển rực rỡ và lưu giữ được nét đặc trưng riêng.
Lễ hội ra đời như một cách để tri ân tổ nghề, thể hiện lòng biết ơn với ông bà, tổ tiên đã gây dựng làng nghề. Đồng thời, đây cũng là lời nhắc nhở các thế hệ sau phải gìn giữ, phát triển và truyền lại những giá trị truyền thống quý báu.
Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh và văn hóa, lễ hội còn góp phần giới thiệu nghệ thuật làm gốm đến du khách, quảng bá hình ảnh làng nghề, thúc đẩy du lịch và phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
Thời gian và địa điểm tổ chức lễ hội làng gốm Thanh Hà
Lễ hội làng gốm Thanh Hà được tổ chức thường niên vào ngày mùng 9 và 10 tháng 7 âm lịch, tại khu miếu Nam Diêu – nơi được xem là trung tâm tâm linh của làng nghề, thuộc phường Hội An Tây, Đà Nẵng (trước đây là phường Thanh Hà, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam). Đây là địa điểm diễn ra các nghi lễ cúng tế tổ nghề trang trọng, kết hợp với nhiều hoạt động văn hóa truyền thống đặc sắc.
Trong năm 2025, lễ hội sẽ diễn ra vào hai ngày 24 và 25 tháng 8 dương lịch (tức mùng 9 và 10 tháng 7 âm lịch), hứa hẹn thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương đến tham dự, trải nghiệm không khí lễ hội độc đáo.
Lễ hội làng gốm Thanh Hà có gì nổi bật?
Các nghi thức cúng tế trang trọng trong phần lễ
Phần lễ của Lễ hội làng gốm Thanh Hà được tổ chức với nhiều nghi thức truyền thống trang nghiêm, thể hiện lòng thành kính với tổ nghề và mong cầu một năm mới bình an, thịnh vượng. Cụ thể gồm:
- Rước kiệu tổ nghề gốm từ sáng sớm: Lễ hội mở đầu bằng nghi thức rước kiệu từ miếu Lùm Bà Dàng về miếu tổ nghề Nam Diêu hoặc đình làng Thanh Hà. Dẫn đầu đoàn rước là đội lân sư rồng, tiếp theo là dàn bát âm, nghi trượng, kiệu thần chủ và kiệu lư hương gốm, thu hút đông đảo người dân cùng tham gia.
- Dâng hương và lễ vật tại nơi tế lễ: Tại khu miếu, các bô lão, chức sắc cùng người dân dâng hương, lễ vật lên tổ nghề. Đặc biệt, "mẻ gốm đầu tiên" – sản phẩm gốm được các nghệ nhân làm ra trong năm – là lễ vật quan trọng thể hiện lòng biết ơn và ước vọng về một năm phát tài, nghề nghiệp hanh thông.
- Thực hiện nghi lễ văn tế truyền thống: Ban cổ lễ do các bô lão chủ trì sẽ đọc văn tế, cầu mong quốc thái dân an, làng nghề phát triển, con cháu yên vui, gắn bó với truyền thống cha ông.
- Tiến hành các nghi thức theo trình tự nghiêm trang: Từ việc chuẩn bị lễ vật, rước bài vị tổ nghề, đến dâng hương và khấn nguyện tại đền thờ, tất cả đều được tổ chức chặt chẽ, thể hiện sự tôn kính sâu sắc với các bậc tiền nhân đã khai sinh và giữ gìn nghề gốm Thanh Hà suốt hàng trăm năm qua.
Những hoạt động hấp dẫn trong phần hội
Phần hội của Lễ hội làng gốm Thanh Hà diễn ra sôi nổi với nhiều hoạt động văn hóa – giải trí đặc sắc, tạo không khí vui tươi, gắn kết cộng đồng và thu hút du khách:
- Biểu diễn nghệ thuật truyền thống: Các tiết mục múa, hát dân gian và trình diễn kỹ thuật làm gốm được tổ chức xuyên suốt lễ hội, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương và tinh thần tôn vinh làng nghề.
- Đua thuyền trên sông Thu Bồn: Một trong những hoạt động náo nhiệt nhất là cuộc thi đua thuyền truyền thống. Người dân và du khách cùng hòa mình vào không khí sôi động trên dòng sông thơ mộng của Hội An.
- Trò chơi dân gian vui nhộn: Các trò chơi như kéo co, đánh đu, nhảy bao bố... được tổ chức để mọi người cùng tham gia, từ trẻ nhỏ đến người lớn, tạo nên không khí gắn kết và vui tươi khắp làng.
- Cuộc thi làm gốm thủ công: Đây là sân chơi dành cho các nghệ nhân và người yêu nghề, nơi mọi người thi tài tạo hình, trang trí và nặn gốm bằng tay – vừa thể hiện tay nghề, vừa khơi dậy niềm tự hào nghề truyền thống.
- Chợ phiên gốm đặc sắc: Tại khu chợ phiên, các sản phẩm gốm truyền thống được trưng bày và bán trực tiếp. Du khách có thể chiêm ngưỡng, mua sắm làm quà lưu niệm và tận mắt khám phá sự tinh xảo trong từng sản phẩm thủ công của làng gốm Thanh Hà.
Kinh nghiệm tham gia lễ hội làng gốm Thanh Hà
Để có trải nghiệm trọn vẹn và ý nghĩa khi tham gia lễ hội làng gốm Thanh Hà, bạn nên lưu ý một số điều sau:
- Tìm hiểu lịch trình trước khi đi: Lễ hội diễn ra theo khung giờ cụ thể cho từng hoạt động như rước kiệu, biểu diễn hay thi làm gốm. Việc nắm trước lịch trình sẽ giúp bạn dễ dàng chọn thời điểm phù hợp để tham gia những phần yêu thích.
- Ăn mặc giản dị, trang nhã: Vì có phần lễ cúng tế tổ nghề tại đình miếu, bạn nên chọn trang phục lịch sự, phù hợp với không gian linh thiêng và thuần Việt của lễ hội truyền thống.
- Tôn trọng không gian tâm linh: Khi vào khu vực cúng tế hoặc đền miếu, hãy giữ thái độ nghiêm túc, nói năng nhỏ nhẹ và tuyệt đối không tự ý sờ vào các vật phẩm thờ cúng.
- Giữ gìn tài sản cá nhân: Do lễ hội thu hút đông người, bạn nên để ý tư trang cá nhân, đặc biệt ở khu vực đông đúc như chợ phiên hay nơi diễn ra lễ rước.
- Chụp ảnh có ý thức: Ghi lại những khoảnh khắc đẹp trong lễ hội là điều nên làm, nhưng hãy tôn trọng không gian lễ nghi và hỏi ý kiến nếu muốn chụp người dân khi họ đang hành lễ.
- Chủ động giao lưu với người dân: Đây là cơ hội quý giá để trò chuyện với nghệ nhân, nghe kể về lịch sử làng nghề và thậm chí thử làm gốm cùng họ – một trải nghiệm khó quên.
- Mang theo tiền mặt: Nhiều gian hàng thủ công và món ăn dân dã không hỗ trợ thanh toán điện tử, nên chuẩn bị một ít tiền mặt sẽ giúp bạn dễ dàng mua sắm và tham gia các hoạt động.
- Giữ gìn vệ sinh chung: Hãy bỏ rác đúng nơi quy định, không làm ảnh hưởng đến cảnh quan làng nghề và góp phần giữ gìn không gian lễ hội sạch đẹp.
Lễ hội Làng Gốm Thanh Hà là minh chứng sống động cho sức sống bền bỉ của các làng nghề truyền thống trong thời hiện đại. Tại lễ hội, bạn sẽ thấy đất sét không chỉ để làm nên những sản phẩm gốm, mà còn kết nối con người bằng niềm tự hào và lòng tri ân sâu sắc – một trải nghiệm đồng điệu với hành trình văn hóa mà du khách tại Hoi An Royal Beachfront Villas luôn tìm thấy.
